strona główna przedmowa indeks nazwisk indeks legend recenzje uzupełnienia szukaj
 
 

Medale z panowania Jana III

No. 240.

Popiersie Papieża Innocentego XI głowa jego okryta tyarą. Twarz z boku widziana. Odzienie kapa biskupia. Napis: INNOCEN[tius] XI PONT[ifex] MAXIM[us], to jest: Innocenty XI Papież.

Strona odwrotna. Kościół Lauretański, nad którym obraz N. Panny. Niżej chorągiew turecka rozwinięta. U dołu bitwa Chrześcian z Turkami. Napis u góry: SVB TVVM PRÆSIDIVM, to jest: Pod twoją obronę.

U dołu napis: TURCIS AD PARCAN CÆSIS A JOANNE III POL[oniae] REGE A[nno] 1684, to jest: Turcy pod Parkanami porażeni od Jana III Króla Polskiego w roku 1684.


Złożenie Innocentemu XI głównej chorągwi tureckiej w bitwie pod Parkanami zdobytej, dało powód do wybicia niniejszego medalu, który, lubo w Rzymie na cześć Papieża zrobiony został, niemniej atoli w zbiorze naszym swe miejsce zająć powinien.

Nie będziemy się długo rozwodzić nad szczegółami bitwy pod Parkanami, a ciekawego w tym względzie czytelnika odeślemy do listu, który z placu boju sam Król do żony Maryi Kazimiry pisał (a). Dosyć nam będzie powiedzieć: że gdy po zwycięstwie Wiedeńskiem Jan III pragnąc korzystać z popłochu Turków, do Węgier wkroczył i pod miastem Gran w miejscu Parkanami zwanem na oddział wojska Tureckiego uderzył; porażony od nich został i sam w tym boju ledwie życia nie postradał; lecz w dwa dni po tej potyczce, to jest 9 Października roku 1683 połączone wojsko Polskie i Niemieckie walną bitwę w temże miejscu stoczywszy, na głowę nieprzyjaciela poraziło. Zabrano w tej powtórnej bitwie główną chorągiew Turecką, a Król Jan, na dowód pobożności swojej, posłał ją do Loretu.

Chorągiew ta wysoka stóp 18 cali 8 długa stóp 16 cali 4 robiona była z materyi na pół jedwabnej z wełną wielbłądową tkanej, z rozmaitymi Arabskimi napisami (b).

Co się tycze roku na tym medalu wyrażonego, ściąga się on do czasu wybicia numizmayu, a nie do samej bitwy, która, jak się wyżej wspomniało, w Październiku roku 1683 stoczoną była.


(a) Czytaj listy Jana III do Maryi Kazimiry.

(b) Niewiem czy o tej, czyli o innej Tureckiej chorągwi z Polski pisze X. Ludwik Maracci nauczyciel języka arabskiego w Collegium propagandy w Rzymie, że na czterech miejscach w czworograniastym obwodzie był napis większemi literami Arabskiemi w tej osnowie: a ty jesteś z zwyciężców najlepszy. Na trzech innych czworograniastych obwodach, mniejszemi literami, były dwa napisy; pierwszy w tych słowach: Im bliżej pomoc Boska, tem bliżej zwycięstwo. Drugi napis taki: Bezpieczeństwo gruntuje się na Mahomecie; wielkość wiernych jest Mahomet. Nota X. Albertrandego.


240