Medale z panowania Augusta II

No. 290.

Popiersie króla w wieńcu laurowym, z prawej strony; na zbroi, czyli pancerzu słowo: ERUMPA (wybuchnij). Napis wkoło: FRID[ericus] AUG[ustus] EL[ector] SAX[oniae] REX POLON[iae] XV SEPT[embris] MDCXCVII (Fryderyk August, elektor saski, król polski, 15 Września 1697).

Strona odwrotna: Ręka z płaszcza wychodząca, uzbrojona mieczem, około ręki okręcony różaniec i napis: SACRA SIC FULMINAT IRA (Tak gniew święty wybucha).

Medal ten znajduje się w zbiorze królewskim w Berlinie.

Biskup Albertrandi opisując ten medal, nadmienia: że gdy z wielu miar jest ciemny, a pozbawiony wszelkiej cechy ku objaśnieniu jego służącej, przeto go bez wykładu zostawuje. Nie przystoi nam porywać się na rozwiązanie zagadnienia, które uczonemu biskupowi niezrozumiałem być się zdawało; zasięgliśmy przecież w tym względzie zdania biegłych w numizmatyce uczonych saskich. Tłómaczenie ich takie, jakiego nam udzielili, tu przyłączamy:

"Twarz ludzka na zbroi królewskiej na medalu tym wyryta, jest w ich mniemaniu trafionym bardzo i podobnym wizerunkiem Marcina Lutra, a raczej jest to własną jego głową, która się gwałtownie z piersi królewskich dobywa, aby mu wyrzuty czynić, z powodu jego odstępstwa od wiary protestanckiej i przejścia na łono kościoła katolickiego, a to w celu uzyskania korony polskiej. Głos z niebios słyszeć się daje i woła: Erumpa (to jest dobywaj się z piersi króla Augusta)."

"Tak to, że słów medalu użyję: wybucha gniew swięty Marcina Lutra. Wyobrażony na stronie odwrotnej rożaniec jest jak gdyby znamieniem wiary katolickiej, którą król August przyjął."

Niechaj czytelnicy nasi sądzą o trafności tego wykładu.