strona główna przedmowa indeks nazwisk indeks legend recenzje uzupełnienia szukaj
 
 

Medale z panowania Zygmunta Augusta

No. 16.

Twarz Króla Zygmunta Augusta z boku widziana; włosy krótko ostrzyżone i z lekka trefione. Broda krótka, spiczasta. Na zbroi zarzucony jest płaszcz na ramieniu spięty. Z tyłu za głową położona jest korona Królewska. Napis w otoku: SIGIS[mundus] AUG[ustus] REX POLO[niae] MAG[nus] DUX LIT[huaniae] AET[atis] S[uae] XXIX, to jest: Zygmunt August Król Polski, Wielki Xiążę Litewski, roku wieku swego dwudziestego dziewiątego.

Strona odwrotna. Orzeł herbowy Polski, mający rozpostarte skrzydła i szpony, dziób jego rozwarty, a na głowie korona. Napis: ANO D[omini] NRI [nostri] MDXLVIII DOMINICUS VENETUS FECIT, to jest: Roku Pana naszego 1548 Dominik Wenet zrobił.

Medal ten miedziany znajduje się w Wiedniu w gabinecie Cesarskim.


Położona na stronie odwrotnej data roku 1548 pewną jest w mniemaniu naszem skazówką z jakiego powodu medal niniejszy wybito.

Umarł Zygmunt I Król Polski w spomnionym dopiero roku, a Zygmunt August objął po nim rządy Królestwa. Uważamy więc za rzecz niewątpliwą, iż wstąpienie młodego Monarchy na tron dało powód do bicia tego medalu; koronacyjnym przecież nazwać go nie możemy, gdyż wiadomo, że Zygmunt August w dziesiątym roku wieku swego, jeszcze za życia Ojca, koronowany został. (Patrz wyżej medal pod liczbą 9).

Artykuł niniejszy uważając jako wstęp do numizmatycznej Zygmunta Augusta Historyi, sądzimy, iż nam tu wytknąć należy główniejsze epoki życia tego Monarchy.

Rodził się Zygmunt August dnia pierwszego Sierpnia roku 1520 z Ojca Zygmunta I i Bony Sforcyi, Xiężniczki Medyolańskiej, powtórnej małżonki tegoż Króla. Wyniesiony na W. Xiestwo Litewskie d. 18 Października r. 1529. Mianowany Królem Polskim za życia Ojca d. 18 Grudnia tegoż samego roku, koronowany został w Krakowie d. 20 Lutego r. 1530. Umarł w Knyszynie d. 7 Lipca r. 1572 (a)


(a) Zdarzyło nam się widzieć w różnych zbiorach medal bity w roku 1557, który w mniemaniu niektórych uczonych Zygmunta Augusta wyobraża. Strona główna tego Numizmatu wystawia popiersie starego męszczyzny z brodą; na stronie odwrotnej jest cyfra S. A. a nad nią korona z kształtu do Polskiej podobna. Pomimo tych oznaków nie sądzimy jednak, aby ten medal był Polskim. Porównywając wizerunki Zygmunta Augusta w 29 roku jego wieku (patrz medal niniejszy) i w roku 41 jego wieku (patrz medal pod liczbą 18) nie możemy przypuścic, aby w roku 1557, to jest w 37 roku wieku swego mógł wyglądać tak staro jak go przedstawia ów medal, który przecież w tej nocie umieszczamy, zostawiając czytelnikowi rozsądzenie: czyli istotnie Zygmunta Augusta wyobraża.