strona główna przedmowa indeks nazwisk indeks legend recenzje uzupełnienia szukaj
 
 

Medale z panowania Króla Michała

No. 178.

Popiersie męskie w peruce długiej, twarz z prawej strony bez żadnego napisu.

Na stronie odwrotnej wyryty jest napis następujący: BOGUSLAUS RADZIWILL D[ei] G[ratia] DUX BIRSAR[um] DUBINC[ae] SLUCIAE ET KOPYLI S[acri] R[omani] I[mperii] P[rinceps] SUPREMUS STABULI MAGNI DUCAT[us] LITHUANIAE PREFECT[us] NEC NON GENERALIS PRUSSIAE ELECTORALIS GUBERNATOR ETC. ETC. NAT[us] III MAY MDCXX. † [mortuus] ULT[ima] DEC[embris] MDCLXX, to jest: Bogusław Radziwiłł z Bożej łaski Xiążę na Birzach, Dubince, Słucku i Kopylu, Świętego Rzymskiego Państwa Xiążę, Wielki Koniuszy Wielkiego Xięstwa Litewskiego i Wielkorządca Generalny Pruss Xiążęcych i tak dalej i tak dalej, zrodzony 3 Maja roku 1620 † (zmarły) ostatniego dnia roku 1670.


Bogusław Radziwiłł którego tu wizerunek widzimy, synem był Jana, czyli Janusza Kasztelana Wileńskiego i Elżbiety Zofii, córki Jana Jerzego Elektora Brandeburskiego. Przepędził on młodość swoją w obozach i męstwem się odznaczył w wojnach przeciw Tatarom, Kozakom i Moskalom. W roku przecież 1655, splamił chlubne owe pierwszych lat pamiątki odstępstwem od prawego swego Monarchy i przywiązaniem się do strony Karola Gustawa, Króla Szwedzkiego, który w ten czas Polskę był najechał.

Usprawiedliwiać zaiste tego postępowania nie będziemy; bezstronność przecież wspomnieć nam każe, że w wieku, w którym żył Bogusław Radziwiłł, związki religijne w całej Europie wyżej od wszystkich innych stosunków ceniono, że Radziwiłł wiarę protestantską wyznawał, że dyssydenci w owym czasie w Polsce istotnego doznawali prześladowania, że na koniec Królowie Szwedcy od czasu Gustawa Adolfa uważani byli w Niemczech i Polsce za obrońców i naczelników protestantyzmu. Tak się w późniejszych latach tłumaczył Radziwiłł.

Błąd jego był błędem ówczesnego wieku, a współwinowajcami, niestety! byli najznakomitsi w owym czasie mężowie w Polsce i Litwie.

Jeżeli Bogusław Radziwiłł w szeregach Szwedzkich więcej może od innych oczy na siebie zwrócił, działo się to dlatego, że lubo złej sprawie służył, w wielu jednak zdarzeniach odznaczył się odwagą.

Piszą współcześni dziejopisowie, że gdy w bitwie pod Pragą (dnia 18, 19, 20 Lipca roku 1656) ciężka jazda Polska linie Szwedzkie złamała, towarzysz jeden znaku Husarskiego nazwiskiem Kowalewski, naprzód się wysunąwszy, złożył kopią przeciw Gustawowi Adolfowi, który na boku obroty wojsk uważał. W tej niebezpiecznej dla Króla Szwedzkiego chwili, Bogusław Radziwiłł Kowalewskiego z muszkietu trupem położył.

Po zawartym w Oliwie traktacie między Polską i Szwecyą, powrócił Bogusław Radziwiłł do powinności obywatelskiej, przeprosił Króla i w roku 1662 sprawował poselstwo na Sejmie.

Umarł wkrótce potem Wielkorządcą Pruss Xiążęcych czyli wschodnich, który to urząd nadał mu Fryderyk Wilhelm, Elektor Brandeburski.


Medal pod liczbą 178 mylnie kładzie datę zgonu Bogusława Radziwiłła; wiadomo bowiem, że umarł dnia 31 Grudnia 1669 roku.


178