strona główna przedmowa indeks nazwisk indeks legend recenzje uzupełnienia szukaj
 
 

Medale z panowania Augusta II

No. 291.

Wyobrażenie twierdzy Koenigstein, pod skałą plynie Elba, na skale wyryte nazwisko twierdzy. Naokoło napis: NON EXSUPERABILE SAXUM (Niedobyta skała). Na spodzie rok CIƆIƆCXCVII.

Strona odwrotna: Wojsko z długiemi kopiami w zbrojach do natarcia dążące: dowódzca ma wielką perukę i na wierzchu napis: ACUTA CUSPIDE CONTOS EXPEDIUNT (Ostrą dzidą odpierają Kontystów).

Na obrączce: EXCUSUS ACONTEUS FULMINIS IN MOREM (Konty skruszony jakby piorunem).

Medal ten znajduje się w zbiorze Franciszka Hr. Potockiego.


Medal ten, równie jak i poprzedzający, odnosi się do elekcyi Augusta II i współzawodnictwa jego z Xiążęciem de Conti o koronę polską. Umieściliśmy go osobno w zbiorze naszym, jako dowód zepsutego smaku, który w końcu XVII wieku zaraził nie tylko literaturę, lecz i numizmatykę i sztuki wyzwolone w Europie. Wyryty na tym medalu napis: non exsuperabile Saxum (a) oznacza wprawdzie twierdzę Koenigstein, lecz istotnie jest naciąganiem słowa Saxum do słowa Saxonii, dając niby do zrozumienia, że Saxonia jest niezwyciężoną.

Tegoż rodzaju jest napis na stronie odwrotnej. Przytoczony wiersz z Eneidy (ks. V. wiersz 208) acuta cuspide contos expediunt, znaczy w ustach rzymskiego wierszopisa, że się wojownicy rzucili do kołów ostrem żelazem okutych; na medalu zaś naszym wyraz Expediunt Contos w skutku podobieństwa słowa, contus, kół i Contus Xiążę Konti ma oznaczać, iż Kontego i stronników jego odparto.

Podobnymże sposobem przekręcono i drugi napis na stronie odwrotnej. Umieszczony na nim wiersz Eneidy (ks. XI wiersz 615) Excussus Aconteus fulminis in morem, znaczy w ustach Poety, że Akonteusz jakby piorunem rażony poległ; na medalu zaś, który przed oczyma mamy, dla niejakiego podobieństwa imion; zrobiono z Akonteusza Kontego dając do zrozumienia, że Xiążę Conti uległ przewyższającj sile Augusta II.


(a) wyjęty z Georgików Wirgiliusza ks. III wiersz 39.


291