Medale z panowania Jana III

No. 241.

Popiersie Króla, głowa Królewska koroną ozdobiona z boku jest widziana. Napis; JO[annes] III DACICVS TVRC[icus] TART[aricus] POLON[iae] REX MAX[imus], to jest: Jan III Wołoski, Turecki, Tatarski, Polski Król najdostojniejszy.

Strona odwrotna. Król Polski i Wielki Xiążę albo Car Moskiewski stojący trzymają się za ręce i nogami Xiężyc depcą. Napis: PAX FVNDATA CUM MOSCHIS, to jest: Pokój z Moskwą ugruntowany. Niżej napis: DECENNALIA AVG[usti], to jest: Dziesiąty rok panowania Króla.

Medal niniejszy bity został z powodu zawartego z Rossyą traktatu, który zamienił zawieszenie broni przez Jana Kazimierza w roku 1664 podpisane, na wieczysty (jak w ten czas mniemano) związek. Układ ten podpisali imieniem Jana III Grzymułtowski Wojewoda Poznański i Ogiński Kanclerz Wielki X. Litewskiego; ze strony zaś Rossyi Kniaź Galiczyn, który pod niedołężnem panowaniem Cara Iwana, i w czasie małoletności Piotra I sterem rządu w Rossyi kierował. Uciążliwe warunki, jakie w tem zdarzeniu przyjęli kommissarze Polscy, dowodzą w mniemaniu naszem słabość charakteru Jana III. Ten Monarcha ujęty prośbami Innocentego XI Papieża i Leopolda Cesarza, odstąpił krajów Zadnieprskich, Smoleńska i Kijowa Rossyi, w celu wciągnienia jej do ligi Chrześciańskiej przeciw Turkom i Tatarom. Tym sposobem poświęcił Jan III bezpośrednie dobro kraju swego polityce obcych mocarstw.

Autor tego medalu w napisie jego naśladować chciał podobno medale dawnych Rzymskich Cesarzów, którym, jak wiadomo, przydomki dawano od zwycięst odniesionych lub zawojowanych krajów; tak i tu czytamy słowa Dacius, Turcicus, Tartaricus dla tego, że Król Jan był wtargnął do Wołoskiej ziemi i że po kilkakrotnie zgromił Turków i Tatarów (a).

Gdy rok wybicia tego medalu dziesiątym był skończonym od koronacyi Jana III przeto też idąc za przykładem dawnych medalów, słowo Decennalia na tym położono medalu. Nota X. Albertrandego.