Medale z panowania Zygmunta I

No. 1.

Popiersie męszczyzny nieco na bok zwrócone; głowa jego opasana dyademem, suknia spodnia pod brodą zapięta, suknia zwierzchnia futrem wykładana, na niej bogaty łańcuch; w około napis: VLADISLAUS CAZIMIRI POLONIAE REG[is] FILIUS HUNG[ariae] ET BOHEM[iae] ETC. REX 1517. to jest: Władysław Kazimierza Króla Polskiego syn, Węgierski i Czeski etc. Król. 1517.

Medal ten strony odwrotnej nie ma i znajduje się w zbiorze Franciszka Potockiego

No. 1 a.

Popiersie męszczyzny nieco na bok zwrócone; na głowie czapeczka, suknia spodnia pod brodą zapięta, suknia zwierzchnia futrem wykładana, na niej bogaty łańcuch. Bez napisu i strony odwrotnej.

Historya nowoczesna mało podobno wskaże nam przykładów tak prędkiego wzrostu w znaczenie i potęgę, do jakiego w krótkim lat kilkudziesiąt przeciągu dom Jagielloński doszedł. Władysław Jagiełło przyjąwszy wiarę chrześcijańską w r. 1385 uzyskał koronę Polską z ręką Jadwigi Królowej. Wkrótce potem Węgrzyni życzyli go sobie mieć Królem, a lubo Jagiełło Jagiełło tak chlubnej dla siebie ofiary nie przyjął, wnuk jego przecież także Władysław, którego na tym medalu wyobrażonego widzimy, z wyboru Czechów i Węgrów otrzymał koronę Węgierską i Czeską. Tym sposobem w roku 1471 potomstwo Władysława Jagiełły władało Polską, Litwą, Prusami, Rusią, Węgrami, Czechami, Szląskiem, Morawią i częścią Luzacyi.

Medale pod liczbą 1 i 1 a wystawiające Władysława Jagiellończyka Króla Węgierskiego i Czeskiego mają niewątpliwie związek z Historyą naszą. Widzimy na nim dowód jak wysoko Władysław, Król Węgierski i Czeski, cenił panującą w Polsce dzielnicę domu swego. Winien był Władysław wyniesienie swoje na tron wpływowi Ojca Kazimierza, Króla Polskiego, a przejęty uszanowaniem ku niemu, tytuł Syna, tytuł Królewicza Polskiego na tym medalu wyżej położyć kazał od nazwisk Królestw, nad któremi panował.

Medal ten w przekonaniu naszem najdawniejszy jest pomiędzy Numizmatami z historyą Polską związek mającemi. Lubo uczony Strada w dziele swojem o Numizmatyce wspomina o medalu wyobrażającym Annę, Królową Polską, Córkę Fryderyka Pięknego, Cesarza Niemieckiego, nie podpada jednak wątpliwości, że ów medal jest zmyślonym, jak tego Felix Bentkowski dowodzi »Jeden jest tylko, mówi Bentkowski, w dziejach Niemieckich Fryderyk z przydomkiem Piękny, Xiążę Austryacki, obrany Cesarzem roku 1314 zmarły roku 1330 Współczesnym w Polsce owego Fryderyka był Władysław Łokietek, panujący od roku 1306 do 1333. Ten zaś jedne miał tylko żonę, Jadwigę, Córkę Bolesława Książęcia Kaliskiego, która go przeżyła. Anna Austryaczka więc nie mogła bydź żoną Łokietka; nie była ona także żoną Kazimierza Wielkiego, który trzy razy związki małżeńskie zawierał, ale nigdy z Austryaczką. Jakimże sposobem na medalu, który ma bydź współczesnym Fryderyka Pięknego, nazwana jest Anna Austryaczka Królową Polską? Albo wszystkie dzieła tyczące się historyi Polskiej są niedokładne, albo medal ten jest zmyślony.«

Wspominamy tu więc o tym medalu dla tego jedynie, aby usunąć błąd oczywisty. —

Medalu pod liczbę 1 a. nie widzieliśmy nigdzie; wyjęliśmy go z dzieła Hereusza o medalach, w którem to dziele znajduję się na tablicy 28, nr 6. Sposób rytowania tego numizmatu, którego tylko okresy dajemy, wskazuje, że nie jest z rzeczywistego medalu, ale z ryciny onego rysowany. Tymże sposobem w dziele naszym wszystkie takie medale oddawać będziemy.

No. 1.

No. 1 a.