Medale z panowania Jana Kazimierza

No. 135.

Niewiasta laurem uwieńczona, zgodę wyrażająca, w prawej ręce trzyma dwa serca na taśmie zawieszone, nad któremi jest wieniec, w lewej dwie tarcze, także taśmą związane; na jednej tarczy jest herb Polski, na drugiej herb miasta Gdańska. Wyżej są dwa gieniusze w obłokach utrzymujące koronę Królewską i palmowe gałązki; napis: COR REGIS CORDI GEDANI CONCORDIA JUNGIT, to jest: z sercem Króla zgoda łączy serce Gdańska.

U dołu litery J. H. znaczą Jana Höhn mincarza.

Strona odwrotna. Widok miasta Gdańska z przyległą krainą. W odległości widać morze, na niem żeglujące okręty i ujście Wisły. W odcinku napis: DANTISCI COELO CONCORDIA TECTA CORONET, (a) to jest: Oby strefa, pod którą Gdańsk leży, pokojem się ucieszyła.

Nad miastem wnosi się orzeł w koronie. Wyżej imię Boskie literami hebrajskiémi w promieniach; wokoło napis: NUMINIS ATQUE AQUILAE GEDANUM MUNIMNE TUTUM, to jest: Pod strażą nieba i orła (polskiego) Gdańsk jest bezpieczny.

W osobnym artykule umieszczamy tu medal niniejszy na cześć Jana Kazimierza w Gdańsku wybity, jako dowód zepsutego pod ów czas w Numizmatyce smaku. Serce Króla Polskiego i serce miasta Gdańska na taśmach zawieszone stanowią allegoryę niezgodną z prawidłami rozsądku i nieodpowiadającą godności Numizmatyki. Wytykając błąd mincarza naszego, wspomnieć winniśmy na jego uniewinienie, że medale w owym wieku w innych krajach bite, nie lepsze w tym względzie były od naszych.

Większe litery napisu w odcinku na stronie odwrotnej składają rok 1653 w którym ten medal wybitym został. Napisy takowe i wiersze, w których zwyciężona trudność za dowód dowcipu uchodzi, nazywają chronostykami. Te i tym podobne akrostyki, kabalistyki, labirynty, w całej Europie w XVII wieku wysoko cenione były, a medal ten dowodzi, ze i miasto Gdańsk powszechnego zepsucia smaku w tym względzie się nie ustrzegło.

Rzeczą jest do wiary podobną, że ten medal wybity został w Gdańsku, z powodu przybycia tam Króla Polskiego w roku 1653.

(a) Większe litery tego napisu składają rok 1653.

Zdjęcie: archiwum WCN (aukcja 52)