Medale z panowania Króla Michała

No. 168.

Popiersie Króla w ogromnej peruce zwyczajem owego wieku, twarz prawie na prost patrząca, na piersiach order złotego runa. Napis: MICHAEL D[ei] G[ratia] REX POL[oniae] M[agnus] D[ux] LIT[huaniae] RUS[siae] PRUS[siae], to jest: Michał z Bożej łaski Król Polski, Wielki Xiążę Litewski, Ruski, Pruski.

Strona odwrotna. Popiersie Królowej także prawie na prost patrzące. Napis: ELEONORA MARIA D[ei] G[ratia] REGINA POL[oniae] ARCHIID[ucissa] AUST[riae], to jest: Eleonora Marya z Bożej łaski Królowa Polska, Arcyxiężniczka Austryacka.

Stosownie do zawartego przymierza między dworem Wiedeńskim i Polskim (czytaj poprzedzający artykuł) Król Michał pojął za żoną siostrę Cesarza Leopolda I Arcyxiężniczkę Eleonorę, (a) której tu wizerunki widzimy. Niechętnie się przychyliła Arcysiężniczka do politycznych brata swego zamiarów, jeżeli prawdą jest, co w ów czas twierdzono, że od pierwszych młodości swojej lat, serce była skłoniła ku Karolowi Xiążeciu Lotaryńskiemu.

Zaślubiny Królowej odprawiły się w Częstochowie dnia 26 Lutego 1670 r. Koronacya zaś (b) w Warszawie dnia 19 Października tegoż roku. (c)

Dziejopisowie współcześni obwiniają Królową Eleonorę, jakoby niepomna obowiązków swoich względem męża, przywiązała się do jego przeciwników, którzy go z tronu zepchnąc umyślili. Śmierć atoli Króla Michała zniweczyła naganne zamiary żony i poddanych jego.

W kilka lat potem Królowa Eleonora poślubiła sobie Xięcia Karola Lotaryńskiego, o którym sie dopiero wspomniało.

Na medalu pod liczbą 168 widzimy Króla Michała ozdobionego orderem złotego runa. Tę ozdobę był odebrał od Króla Hiszpańskiego w kilka miesięcy po swojem wstąpieniu na tron. Prymas Prażmowski wszelkich szukający sposobów, aby naród do Króla zniechęcić, w manifestach przeciw niemu pisanych najdotkliwiej mu wyrzucał, że ten order przyjął. Zapomniał Prażmowski, a raczej nie chciał pamiętać, że pięciu poprzedników Króla Michała na tronie Polskim order ten nosiło.

(a) Urodziła się Królowa Elenora dnia 21 Maja roku 1653. Była ona córką Ferdynanda III Cesarza z trzeciej jego żony Eleonory, córki Karola II, Xiążęcia Mantuańskiego.

(b) Szczegóły tego obrzędu znajdzie czytelnik w pamiętnikach o dawnej Polsce Juliana Niemcewicza.

(c) Że nie zawsze zupełna wiara medalom dana bydź powinna, pokazuje ta osobliwsza omyłka na medalu pod liczbą 172, gdzie wyrażono, ii Królowa była koronowana dnia 15 Października. Przypadła albowiem ta uroczystość jak świadczy Załuski w listach Tomie I na karcie 333 w Niedzielę, co się i z przepisem obrządków koscielnych zgadza i z Lengnichem, który w hirotyi swojej Pruskiej wyraźnie dzień 19 października położył. Ten zaś dzień roku 1670 w samej rzeczy był niedzielny, zaś dzień 15 przypadł we Środę. Nie można też przystosować tu ów starożytny Kalendarza rachunek przez Kalendy, Nony, Idus gdyż dzień 19 Października nie mógł sie mianować XV lae XIV Kalendas i to nie Octobris ale Novembris. Nota X. Albertrandego