Medale z panowania Jana III

No. 250.

Popiersie Andrzeja Trzebickiego Biskupa Krakowskiego. Głowa okrągłą czapeczką nakryta, włosy krótkie, broda mała kończato ostrzyżona, twarz z boku widziana. Odzienie zwyczajne Biskupie. Napis: AND[reas] TRZEBICKI D[ei] S[anctae] APST [apostolicae] SED[is] GAA [gratia] EPS [episcopus] CRACOV[iensis] DUX SEVERIÆ, to jest: Andrzej Trzebicki z Bożej i Stolicy Apostolskiej łaski Biskup Krakowski, Xiążę Siewierski.

Niżej litery J. H. (imię mincarza Jana Hohn) na samym dole litery A. T. H. DDD. które niewiadomo co znaczą.

Strona odwrotna. Łabędź na trawie stojący z boku widziany; napis: CANDORE, to jest: Białością (a w przenośnem znaczeniu szczerością). U dołu napis: A[nno] MDCLXXVII, to jest: Roku 1677.

Łabędź na stronie odwrotnej niniejszego medalu, jest herbownym znakiem domu Trzebickich a przytem allegoryczną figurą, oznaczającą prawość serca i rzetelność, jakiemi się odznaczał Andrzej Trzebicki Biskup Krakowski, syn Marcina Kasztelana Wieluńskiego. Młody Trzebicki pierwsze wychowanie odebrał w szkołach Xży Jezuitów. Wszedł nawet do ich zakonu, lecz prędko z niego wystąpiwszy, w świeckiem duchowieństwie stopniami dosługiwał się znaczenia i godności. W roku 1652 został Podkanclerzem Koronnym, w pięć lat później Biskupem Krakowskim.

Kiedy Jerzy Lubomirski domową wojnę w Polsce za panowania Jana Kazimierza wzniecił, Andrzej Trzebicki czynnie się przyłożył do ukojenia rozjątrzonych umysłów i przywrócenia pokoju skołatanej ojczyźnie. W następnych latach kierował Trzebicki Elekcyą Króla Michała; on także Jana III Królem ogłosił (a). Umarł ten czcigodny Kapłan dnia 28 Grudnia roku 1679. Napis na stronie odwrotnej medalu naszego wyryty (b) jest cechą postępowania jego w całem życiu.

(a) A to z powodu, że Xiążę Czartoryjski Prymas przed Elekcyą był umarł, Jan Gębicki zaś przeniesiony z Płockiego na Kujawskie Biskupstwo jeszcze w czasie Elekcyi od Stolicy Apostolskiej na nowej godności nie był potwierdzony. Godna jest rzecz uwagi, że w owym czasie niepewnem było, co później wyraźne prawo zastrzegło, to jest, iż ogłoszenie obranego Króla po Prymasie do Biskupa Kujawskiego należy a po nim zaś do Biskupa Poznańskiego. Widzimy zaś z dzienników tej Elekcyi, że Stefan Wierzbowski Biskup w ów czas Poznański przytomnym był Elekcyi i że o zgwałcenie prawa swego skargi nie zaniósł. Nota X. Albertrandego.

Trzebicki pochowany został w kościele katedralnym Krakowskim. Wyryty na grobowcu jego napis długim i przysadnym stylem, jak w ów czas był zwyczaj, wyraża piękne Biskupa przymioty i to, co na medalu naszym tak trafnie jednem oddano słowem. Napis w Krakowie jest następujący: Involucra mentium exosus ntveum pectus lucidumque interioris vitae crystallum gentili cygno soo concolorem unice adamavit, to jest: Brzydząc się pokryciem duszy umysł nieskażonego blasku i przezroczysty duszy kryształ z herbowym łabędziem jednofarbny umiłował.

Zdjęcie: Heritage World Coin Auctions - New York Signature Sale 3029