Medale z panowania Augusta II

No. 356.

Dąb rozłożysty nad rzeką, obok żołnierz na straży z przy strażnicy rok 1235. Z drugiej strony rzeki lud zbrojny w szeregach idzie. U dołu w otoku napis: RECORDATUR DESIDERA[bilium] SUOR[um] ANTIQ[uorum]. (Przypomina sobie dawne utrapienia swoje).

Strona odwrotna. Herb miasta Torunia z napisem wkoło w górze: NATAL[es] THOR[uniae] QVINGENTES[imae]. (Pięćsetny rok założenia Torunia). Na środku napis: ES STEHT NUN THORN 500 IAHR ERLÖST AVS MANCHERLEY GEFAHR BLEIB DU IHR SCHUTZ HERR ZEBAOTH VND HILF IHR AVS DER NOTH. A[nno] C[hristi] 1731. (Toruń stoi już więc 500 lat wybawiony z niejednego niebezpieczeństwa, bądź jego opieką panie Zebaot i wybawiaj go dalej z ucisku. Roku Chrystusa 1731).

Medal ten znajduje się w zbiorze Franciszka Hrabiego Potockiego.

Mieszkańcy Torunia medal ten w roku 1731 bić kazali na pamiątkę założenia miasta swego w XIII wieku.

Stał niegdyś w tem miejscu dąb, którego starożytni Prusacy do bałwochwalnych swoich używali obrzędów.

W roku 1231 kawalerowie krzyżaccy, wojując z Prusakami, gdy stanowisko to zdatnem do obrony być osądzili, opasali je szańcami i nazwiskiem Torunia, obronną tu założyli osadę.

Lecz gdy nieco później miejsce to z powodu wylewów Wisły, niedogodnem być się zdało, krzyżacy przenieśli siedlisko swoje, gdzie dziś Toruń stoi.

Zwaliska pierwotnego zamku istnieją dotąd o milę od miasta, pod nazwiskiem starego Torunia.

Biskup Albeltrandi wnioskuje, iż napis na stronie odwrotnej tego medalu wyryty i z trenów Jeremiasza wyjęty, odnosi się do nieszczęścia, jakiego doznał Toruń w roku 1725 w skutku rozruchu wszczętego przez gmin miejski i uczniów jezuickich. (Czytaj wykład medalu pod liczbą 351).

Zdjęcie: archiwum PDA/PGNum (aukcja 8)