Medale z panowania Stanisława Augusta

No. 505.

Głowa króla bindą królewską opasana, twarz z prawej strony widziana, napis do koła: STANISLAUS AUGUSTUS D[ei] G[ratia] REX POLONIAE M[agnus] D[ux] LITUA[niae]. To jest: Stanisław August z bożej laski król polski, wielki xiążę litewski. Pod szyją cyfra mincarza I. P. H[olzhäusser].

Strona odwrotna: Herb zwykły korony polskiej i w. x. litewskiego z przydatkiem na środku herbu Poniatowskich. Na około wstęga i ozdoby orderowe orła białego, u góry korona królewska. Otaczają to wszystko dwie gałęzie dębowa i palmowa. Napis u góry, hasło orderowe królewskie: PRO FIDE GREGE ET LEGE. To jest: za wiarę, lud i prawo.

Medal złoty ceny 12 czerwonych złł.

Najwyższa orderu orła białego zwierzchność, kiedy z przepisu praw przy królach polskich zostaje, dziwować się nie należy, iż za przykładem dwóch poprzedników swoich idąc, król Stanisław August chwałę orderu tym medalem do potomności podać przedsięwziął. Tem zaś sprawiedliwiej to uczynił, iż niektóre w nim wniósł odmiany. Jakoż zamiast związku onego liter, w którym poprzednich królów wyrażono imiona, pamiętny na dawną Polaków pobożność, a w ślady wstępując sławnego króla Władysława IV^go i do skutku, jeżeli nie zupełnie, to w części przywodząc, co on był zamyślał, skład liter, imię Maryi wyrażający, na zwrotnej orderu stronie położył, przytem ozdobę i kształt orderu, przynajmniej dla Polaków, taki przepisał, iż z niego blask djamentów uprzątnął, przez co chciał okazać, jak poważane i zachowane być mają ojczyste prawa, przeciw zbytkom i wytworności kosztownej uchwalone. Nauczył też tą ustawą, iż popisowanie się z bogactw pilnie ma być rugowane od tego, co czci i honoru jest oznaczeniem.

Zdjęcie: archiwum WCN (aukcja 32)