Medale z panowania Stanisława Augusta

No. 506.

Pagórek, na którym ołtarz okazały z ogniem na nim rozpalonym. Napis w około: REGI OPTIMO REIQUE NUMMARIAE IN POLONIA RESTITUTORI. (Królowi najlepszemu monetę w Polszcze przywracającemu). W odcinku: STANISLAO AUGUSTO REGI POL[oniae] M[agno] D[uci] L[ithuaniae] COLLEGIUM CONSILIARIORUM REI MONETARIAE PERENNE GRATI POPULORUM ANIMI MONUMENTUM D[icat] D[at] D[edicat]. To jest: Stanisławowi Augustowi, królowi polskiemu, w. x. litewskiemu kommissarze menniczni wieczystą pamiątkę wdzięczności narodu dają, oddają i poświęcają.

Strona odwrotna: Bogini kunsztów, prawą ręką wyobrażenie króla na podługowato-okrągłej tarczy na kolanie wspartej trzyma; lewą ręką opiera się o postawę, na której są wyryte herby polski i litewski i domu Poniatowskich. Z tejże strony róg Amalthei monetą napełniony, z którego wysypują się niektóre. Z drugiej strony są rozmaite narzędzia menniczne i z daleka widok zamku warszawskiego. Napis, którego treść zdaje się wyjęta z Horacyusza lib. IV. od. 15. AUGUSTUS LEGES ARTES REVOCAVIT OPESQUE.

Prawa, sztuki, dostatki już w kwitnącym stanie

Przez Augusta do kraju powrócą staranie.

W odcinku: EXACTO A DEPRAVATIONE REI PECUNIARIAE SAECULO. MDCCLXVI. (Po upłynieniu stu lat od zepsucia monety. 1766). Wyżej jest imię mincarza I. P. HOLZHAEUSSER F[ecit] (zrobił).

Medal bardzo rzadki, gdyż stępel zaraz się przyłamał

Dwa są przedmioty, które w przydłuższych napisach tych medalów wytknięte, dłuższego jednak objaśnienia potrzebują. Z tych pierwsza: stan opłakany monety w Polszcze, gdy król Stanisław August rządy państwa objął, druga stosuje się do tego, co staranność tego króla przedsięwzięła i wykonała na przywrócenie monecie przyzwoitej ceny i na zabieżenie zepsuciu onej w potomne czasy. Te dwie rzeczy krótko tu tylko i stosownie do potrzeby objaśnienia medalów przełożymy, zostawując sposobność zupełną rozwiedzenia się o tem, mającym przedsięwzięcie pisania o monecie polskiej.

ciąg dalszy: No. 507