Medale z panowania Jana Kazimierza

No. 141.

Popiersie Królowej. Ubiór na głowie i odzienie właściwe owemu wiekowi. Napis: LUD[ovica] MAR[ia] D[ei] G[ratia] REGINA POL[oniae] ET SVE[ciae], to jest: Ludwika Marya z Bożej łaski Królowa Polska i Szwedzka.

Strona odwrotna. Palma i miecz na krzyż złożone w laurowy, wieniec zaplecione. Napis: STAT REGINA TVO CONCORS DISCORDIA NEXV, to jest: Za twojem staraniem Królowo stanie się zgodą niezgoda. Przydano rok 1661. U dołu zaś Ślepowron herb, własny na on czas obudwom podskarbim Wielkim, Krasińskiemu w Koronie i Gosiewskiemu w Litwie.

Umieściliśmy w poprzedzających numerach medale bite na pamiątkę stałości, z jaką Jan Kazimierz znosił nieszczęścia wojny z Karolem Gustawem, Królem Szwedzkim toczonej. Przedstawione teraz medale przypominają czytelnikowi odwagę, którą Marya Ludwika Królowa w tychże okazała przygodach. Lubo słusznie podobno wątpić się godzi, aby wpływ kobiet na interessa publiczne miał bydź zbawiennym, zaprzeczyć jednak nie można, że Królowa Marya Ludwika znacznie się przyłożyła do podźwignienia znękanej wojną Szwedzką Polski. W smutnych tych okolicznościach ona prawdziwie była duszą gabinetu Polskiego, ona Króla stroskanego zwycięstwami Szwedów i odstępstwem poddanych do wytrwałości zachęcała, ona wreście pierwszą podobno myśl podała do zawiązania Konfederacyi Tyszowieckiej, która tak korzystny wpływ miała na odrodzenie się ówczesne Polski. Niepomna na własne niebezpieczeństwo przenosiła się z Województwa do Województwa, pomimo wojsk Szwedzkich po całej rozlanych Polsce; wszędzie umysły do dzielnej zachęcała obrony, wszędzie Królowi stronników jednała i świeże przeciw nieprzyjacielowi sprowadzała wojska.

Równie czynna w dyplomatycznym zawodzie, Ludwika Marya przyczyniła się do oderwania Elektora Brandeburskiego od strony Szwedzkiej i zapewniła sobie udział Francyi w interessowaniu się o całość Polski. Świadectwo więc historyczne stwierdza pochlebne dla niej wyrazy, jakie na tych medalach czytamy.

Zdjęcie: archiwum ANPN (aukcja 21)