Medale z panowania Zygmunta III

No. 66.

Popiersie Króla i Królowej, obok siebie stawione. Napis: SIG[ismundus] III ET ANNA D[ei] G[ratia] POLO[niae] & SUET[iae] REX REGI[na], to jest: Zygmunt i Anna z Bożej łaski Polski i Szwecyi Król, Królowa.

Strona odwrotna. Trzy tarcze pod jedną koroną; od lewej strony herb Szwedzki, od prawej herb Polski, niżej pod nimi Litewski. Między Polskim a Szwedzkim herbem litera R. U dołu siedzą dwie osoby. Na jednej stronie Tetys trójząb trzymająca i z wiadra lejąca wodę, na jej głowie okręt, przy nogach wieloryb i delfin. Na drugiej stronie Ceres trzyma w prawej ręce rydel, w lewej zas snop zboża; na głowie jej widać wieżę z blankami, przy nogach wół i róg Amaltei. Napis: tak, jak na dwóch poprzedzających: CRESCIT GEMINATIS GLORIA CURIS, to jest: rośnie z podwojonych starań chwała. U góry rok 1596. Pod herbem Litewskim jest mała tarcza, obok niej litery H. R.

Herb miasta Gdańska, który na medalu pod liczbą 65 widzimy, domniemać nam się każe, ze i drugie dwa (64, 66) w tymże duchu bite, i z rylca do nich bardzo podobne, takie w Gdańsku robione były.

Lubo skład tych medalów i jednostajny na nich napis nie wyraża okoliczności, do którychby się odnieść mogły, wnosimy przecież, że je wybito na pamiątkę wstąpienia na tron Szwedzki Zygmunta III po śmierci ojca jego Króla Jana III. Gdańszczanie, Królowi Zygmuntowi, przychylni, rokowali mu w ten czas, że przy podwojonych staraniach sława jego w dwójnasób się powiększy. Pochlebne te nadzieje, niestety, zawiedzione zostały.

Osoba po lewej stronie medalu okręt na głowie a w ręku rydel mająca, zdaje nam się oznaczać Szwecyę handel znaczny na morzu prowadzącą. Figura po prawej stronie z rydlem w ręku, wyobraża podobno Polskę, która w ziemiopłodach największe znajduje dostatki.

Medal pod liczbą 66 ztąd na szczególną zasługuje uwagę, że na nim Królowa Anna z orderem złotego runa jest wystawiona. Jest to grubą omyłką, którą niezręcznemu pochlebstwu mincarza, albo nieświadomości jego przypisać należy. Nigdy Arcyxiężniczki Austryackie orderu złotego runa nie nosiły, nie miał go nawet w tym czasie Król Zygmunt, który go odebrał dopiero w roku 1601 od Króla Hiszpańskiego Filipa III. Ozdoby orderu przywiózł Królowi Hrabia de Ligne i oddał mu je w kościele Ś. Jana w Warszawie, dnia 25 Lutego, wspomnionego wyżej roku.

Zdjęcie: Staatliche Museen zu Berlin: Münzkabinett Online Catalogue